مقایسه زنان در دو منظومه غنایی نظامی

نویسندگان
چکیده

حضور زنان و نقش‏آفرینی آنان از بن مایه‏های ادبیات غنایی است در منظومه لیلی و مجنون پنج و در خسرو شیرین پانزده زن به چشم می‏خورند. زنان مطرح شده در لیلی و مجنون چهار نفر (به غیر از لیلی) و از زنان وابسته به خانواده‏هایی هستند که در داستان ایفای نقش می‏کنند اما در خسرو و شیرین دوازده شخصیت مستقل به چشم می‏خورد. در میان زنان، شیرین شخصیتی تاریخی است و در حماسه‏ها نیز حضور دارد و می‏توان گفت که وی از قهرمانان بلندآوازه حماسه ایران است. هر دو داستان لیلی و مجنون و خسرو و شیرین از دید دراماتیک، تراژدی‏اند. زمینه هر دو داستان متفاوت است داستان لیلی و مجنون محصول فرهنگ عرب و خسرو و شیرین متعلق به فرهنگ اشرافی ایرانی است. زنان قهرمان هر دو داستان وفادار و پاکدامنند اما وفای لیلی عامیانه و وفاداری شیرین، شورانگیز اشرافی است. آغاز عشق لیلی آتشین است ولی عشق شیرین پایانی آتشین دارد.

Sign up for free to access the full text

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

کاربرد ادبی و هنری حرفِ الف در منظومه های دو داستان سرای بزرگ منظومه های غنایی؛ نظامی و جامی

حرفِ الف به‌ واسطة شکل و جایگاه خاص، یکی از پُرکاربردترین حروف در ساخت مضامین بکر، فضاهای شاعرانه و ترکیباتِ نغز ادب پارسی به ویژه دو شاعر داستان سرای بزرگ غِنایی، یعنی؛ نظامی و جامی است. الف، که اوّلین حرفِ الفبای فارسی، عربی، ابجد و نمایندة عدد یک در ‌حساب جمّل است در منظومه های این شعرا، کنایه از ذات احدیت، عالمِ تجرید و تفرید و نیز مظهرِ پیشوایی، استقامت، خُردی و.. است. در این مقاله، با بررسی کاربرد ...

متن کامل

مقایسه زنان در دو منظومه غنایى نظامى

حضور زنان و نقش‏آفرینى آنان از بن مایه‏هاى ادبیات غنایى است در منظومه لیلى و مجنون پنج و در خسرو شیرین پانزده زن به چشم مى‏خورند. زنان مطرح شده در لیلى و مجنون چهار نفر (به غیر از لیلى) و از زنان وابسته به خانواده‏هایى هستند که در داستان ایفاى نقش مى‏کنند اما در خسرو و شیرین دوازده شخصیت مستقل به چشم مى‏خورد. در میان زنان، شیرین شخصیتى تاریخى است و در حماسه‏ها نیز حضور دارد و مى‏توان گفت که وى ...

متن کامل

بررسی جنبه های تاریخی دو منظومه غنایی «خسرو وشیرین» نظامی و«شیرین و خسرو» امیرخسرو دهلوی

در میان داستان های خمسه­ی نظامی، ماجرای عشق خسرو پرویز، پادشاه ساسانی به شیرین برادر زاده­ی بانوی ارمن، به سبب رنگ ملی و برخورداری اززمینه های افسانه ای و غنایی از زیبایی و اهمیت خاصی برخوردار است. امیرخسرو دهلوی دومین منظومه­ی خمسه­ی خویش را به این داستان اختصاص داده است. او با آنکه سوژه و سیر اصلی داستان را مطابق روایت نظامی سروده است اما تغییراتی نیز در جریان داستان ایجاد کرده است. ضرورت و ا...

متن کامل

تحلیل منظومه های غنایی نظامی از دیدگاه نقد اخلاقی

نقد اخلاقی یکی از گرایش های متعدد نقد است که پیشینه ی آن به یونان باستان و دوران سقراط ، افلاطون و ارسطو باز می گرددو صاحب نظرانی چون سن مارک ژیراردن ، استفن گاسون ، سر تامس ویلسون و ... در غرب و اندیشمندانی چون فارابی ، ابن سینا ، ابن رشد و ... در مشرق زمین بر ضرورت اخلاق و وجود مفاهیم اخلاقی در کنه آثار ادبی تأکید می کردند . نظامی ، بزرگ ترین شاعر غنایی سرای ایران که همواره آزرده از شرایط حاک...

15 صفحه اول

گفت و گو و شخصیت‌پردازی نمایشی در منظومه غنایی خسرو و شیرین نظامی

منظومه خسرو و شیرین نظامی به عنوان نمونه‌ای عالی از ادب غنایی فارسی، ابعاد مختلفی از نوع نمایشی را در خود جای داده است. خسرو و شیرین نظامی از جهت گفت و گو و شخصیت‌پردازی بسیار غنی است،‌ چه آنجا که دیالوگ مطرح می‌شود و چه در قسمت‌هایی که وجود مونولوگ ایجاب دانسته شده است. در این مقاله شده است با آوردن نمونه‌هایی از داخل متن به بررسی و تحلیل شخصیت‌ها و مکالمات آن‌ها در این اثر بپردازد و در نهایت ...

متن کامل

چرا منظومه خسرو و شیرین نظامی دو صدایی است؟

با بررسی منظومة‌ خسرو و شیرین از نظرگاه روانشناسی تحلیلی‌می‌توان دریافت‌که این منظومه، دوصدایی است. بدین معنی که صدای غرا و سرکوبگر نظامی در برابرصدای قهرمان مؤنث داستان قرار می گیرد و شگفتا که همین صدای خفه و خاموش شیرین بر بانگ غرای نظامی غلبه می‌کند. در حقیقت عملکرد و رفتار موقرانه و سنگین وار شیرین که برساختة داستان پرداز است، بلندترین بانگ در سراسر این منظومه، است که تا لحظة مرگ خاموش او ا...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
پژوهش های نقد ادبی و سبک شناسی

جلد ۲، شماره ۶، صفحات ۱۶۱-۱۸۰

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023